1 MAYIS' DOĞUŞU

              İşçi sınıfının tek bayrak altında, tek hedef doğrultusunda yek vucut olarak birleştirecek kapitalizme karşı mücadelede nişane olacak bir işçi bayramı günü arzusu oldukça eskidir. işçi emekçi kitleler o gün geldiğinde her yerde  iş bırakarak gösteriler düzenleyip eğlenceler yapacaktı.

Bu düşünceden hareketle AVUSTURALYA işçi sınıfı, 1856 'da 8 saatlik iş günü talebini de içeren bir dizi istemle greve gitti. Avusturalya'lı işçiler mücadele günü olarak 21 nisanı seçmişlerdi. Yıllar sonra , işçi bayramı istemine Amerikalı işçiler sahip çıktılar . 18 Mayıs 1882'de Nevyork merkezi işçi sendikası Eylülün ilk pazartesini Emek günü olarak kabul etti. gerçektende o gün geldiğinde binlerce işçi sokaklara çıkmış kendi istemlerini haykırmış ve eğlenceler düzenlemişlerdi 1884 'de toplanan FOTLU kongresi de emek gününü kutlama kararı alıyordu. Fakat kongre çok daha önemli bir karar alıyor ve esasında burjuvaziye ültimatom veriyordu . 1 Mayıs 1886 'da  genel greve gidilecek ve işçiler o günden sonra 8 saatten fazla çalışmayacaklardı. temel slogan şuydu. Sekiz saat çalışma, sekiz saat dinlenme, sekiz saat canımız ne isterse! bunu nedeni ise şuydu.

14 ile  16 saat işgünü olan çalışma sürelerini 12 saate çekmek için uzun uğraşlar veren doğu blok'u liderlere karşı amerika, ingiliz ve fransız burjuvazileri büyük bir dehşete düşmüşler idi ve iş günü saati 12 saate düşürüldüğünde, ingiliz, fransız ve diğer avrupa ülkelerinde sanki kıyamet başlarına yıkılmıştı. Fransa'da 1848  yılında barikatlı eylemlerinde Fransız işçi sınıfının devrimle birlikte kazandığı  10 saatlik iş gücü hakkı  işçinin elinden alındı ve çıkarttıkları bir yasayla iş gücünü 12 saate çıkartılar . Aynı yötem ingiliz'ler de de uygulanmış oldu.

             1886 gelindiğinde Amerika'da mücadele bir kez daha şiddetlenmiş ve grevler ülkeyi baştan aşağıya sarmaya başlamıştı. 1 Mayıs öncesinde  tam 190 bin işçi grevdeydi. Örgütlü mücadelenin başını Amerika işçi sınıfının kalbi konumundaki CHİCAGO çekiyordu . 1886 'da bir yazar CHİCAGO'yu  şöyle tanımlıyordu. Keşif bir duman bulutu yolların, demir yollarının , kanalların kesişmesi hızla gidip gelen insanlarla dolu sokaklar, kudretli dolara adanmış bir abide, işte işçi sınıfı bu dolar abidesini sarmaya başlıyordu.  

             TÜRKİYEDE 1 MAYIS : 1 Mayıs Osmanlı döneminde ilk kez 1905 Yılında İzmir'de kutlandı. bunu Üsküp kutlaması takip etti.

İstanbul'da ilk kez 1 Mayıs 1910 yılında kutlandı.

            1920 Mayıs'ın da işgal idaresinin ve Osmanlı hükümetinin yoğun baskılarına karşın 1 Mayıs işçi bayramı olarak kutlandı. İşçiler Haliçten başlayarak Karaköy üzerinden Beyoğlu'na kadar bir yürüyüş yaptılar ve “Bağımsız Türkiye"  diye bir pankart taşıdılar.

            1921 1 Mayıs'ın da İstanbul'un hemen tüm işçileri özellikle şirket-i Hayriye, Seyrü Sefain, haliç idaresi ve Tramvay Şirketi çalışanları 1 Mayısı kutladılar

            1923 1 Mayıs'ın da çok sayıda yerli ve yabancı işletmede çalışan işçiler greve çıktı. işçi taleplerinin arasında "yabancı şirketlere el konulması, 1 Mayısın resmen işçi bayramı olarak ilan tanınması sekiz saatlik iş gücünü,hafta tatili, serbest sendika ve grev hakkı vardı.

            1924 1 Mayıs'ın da işçi bayramı olarak kutlayan işçilerin bu eylemi engellenmek istendi 8 saat'lik iş günü için bildiri dağıtan bir çok işçi tutuklandı.

            1925 yılında çıkarılan Takrir-i Sükun Kanunu sonrasında kutlamalara izin verilmedi ve 1935 yılına kadar hemen hemen her yıl ancak gizli kutlana bildi 1 Mayıs bunda sonra tarihi yasaklarla  yazıldı. 1935 yılında çıkarılan" Ulusal bayram ve tatiller hakkında kanun" adıyla çıkarılan düzenleme ile "Bahar ve  Çiçek Bayramı" olarak genel tatil günlerine dahil edildi.

            27 Mayıs 1960 ihtilal'i ve yasakların başlaması

 12 Eylül 1980 Askeri ihtilal'den sonra yasaklar zincirlerinin içerisinde 1 Mayıs da nasibini almıştı. Böylece yeni bir yasaklı dönem başladı. 1 mayısın kazasız geçmesi dileğimle.                                                                                    HASAN NADİROĞLU