BDP'ye Seçmen Mesajı

NAMIK DURUKAN

AK Parti, son 11 yıldır hem yerel hem genel seçimlerden oy oranını arttırarak bugünlere geldi. 30 Mart yerel seçimlerinde de eski oy oranını yakalayamasa da tablo değişmedi. Ancak son yerel seçimleri diğerlerinden ayıran en önemli fark, Muhalefet’in İktidar karşısında daha çok propaganda malzemesine sahip olmasıydı. Yolsuzluk iddiaları, dört bakanın istifası, telefon tapelerinin Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a kadar uzanması hükümeti zorlasa da tüm bunlar seçimlerde teğet geçti. Tüm iddialara karşın hükümet sandıktan güçlenerek çıktı. 

Bölgede AK Parti ve BDP yarışı

Batı’da yarış İstanbul, Ankara ve İzmir merkezli sürdü. AK Parti bu kentlerde CHP ile yarıştı. Doğu ve Güneydoğu'da ise dört büyük şehir üzerinden BDP ile çekişme yaşandı. BDP, kale olarak gördüğü Diyarbakır başta olmak üzere Van, Mardin ve Şanlıurfa'yı almak için seferber oldu. Diyarbakır, Van ve Mardin'i zorlanmadan alan BDP, Şanlıurfa'da AK Parti'ye karşı Osman Baydemir'le yarışsa da sonuç hayal kırıklığı oldu.

BDP seçim propagandasında, dört büyük şehri kazanması halinde "Demokratik özerklik" uygulamasına gideceğini, bu kapsamda çalışma sürdürdüğünü açıkladı. Şanlıurfa'nın alınması halinde projenin Doğu Anadolu'dan Güneydoğu'ya uzanan, İran, Irak ve Suriye'nin Rojava sınırına kadar alanda uygulanması bekleniyordu. Şanlıurfa'nın yanı sıra sınır hattında bulunan Ceylanpınar ilçesinin Ak Parti'ye kaptırılması dört ayaklı sac üzerine kurulması düşünülen projenin bir ayağı eksik kaldı.

Birkaç puanlık düşüş var

Diyarbakır ve Hakkari'de BDP'nin belediyeyi zorlanmadan almasına rağmen AK Parti'ye karşı büyük fark atamadı. Sonucun seçmenlerin bir bölümünün sandığa gitmemesi ve başka nedenlerle açıklansa da asıl nedenin yerel anlamda yeterli hizmetlerin yapılamaması ve tabanın istediği isimlerin aday gösterilmemesinden kaynaklandığı belirtiliyor. Seçimden bir gün sonra BDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş, Diyarbakır İl Başkanlığında yaptığı seçim değerlendirmesinde partisinin kalelerde oy kaybetmesine dair ipucu verdi.  

Yarıştıkları her yerde Ak Parti'yi gerilettiklerini, belediye sayısı ile birlikte bazı illerde oylarını arttırdıklarını belirten Demirtaş, "Bir önceki seçimlere oranla birkaç puanlık düşüş var. Şu anki durum hiçbir partinin kolay kolay elde edemeyeceği muazzam bir zaferdir. Batıdaki oylarımızın yeterince sandığa yansımadığını düşünüyoruz, bunun nedenlerini tartışacağız" şeklinde konuştu.

BDP, oy oranını yükseltti ama sıçrama yapamadı

BDP'nin yerel seçimde başarılı olup olmadığını anlamak için 2009 seçim sonucu ile 30 Mart'ta elde edilen sonucu karşılaştırmak gerekir. Rakamlara göre, Doğu ve Güneydoğu’da oy oranının düşmesine rağmen belediye sayısını artıran BDP, Ak Parti karşısında beklenen sıçramayı yapamadığı sonucu çıkıyor. BDP, 3'ü büyükşehir 11 il, 68 ilçe ve 24 beldede belediye kazandı. 2009 seçimleri ile karşılaştırıldığında bazı illerde oranlar düştü bazı illerde ise rekor denilen sonuçlar elde edildi. 2009 seçimlerinde belediye başkanlığını kazandığı Diyarbakır ve Batman'da yüzde 3 ila 5 oranında oy kaybı yaşayan BDP, Van, Siirt, Tunceli, Şırnak, Hakkâri ve Iğdır'da oylarını korudu. HDP ile birlikte Türkiye genelinde oy oranı 6,5'i bulan BDP, buna rağmen, "yüzde 10 barajı" hedefine uzak kaldı.

BDP’nin Yükselişi

Büyükşehir statüsüne kavuşan Mardin’de siyasi yasağı nedeniyle Ahmet Türk aday gösterilirken BDP’nin burada oylarını % 16.45 arttırdığı görüldü. Bunun yanında BDP, oylarını daha önce AK Parti’nin elinde bulunan Bitlis’te de % 10 arttırarak belediyeyi kazandı. Aynı şekilde Tunceli’de de her ne kadar ilçelerde etkili olamasa da BDP, oylarını arttırarak CHP’ye fark attı. BDP’nin Sırrı Sakık etkisiyle oylarını artırdığı Ağrı da BDP’ye geçti. Şırnak’ta ise beklenildiği üzere BDP oylarını biraz daha arttırarak rahatlıkla kazandı. Iğdır’da ise MHP ile yarışan BDP, oylarını arttırarak Iğdır’ı tekrar kazanmasını bildi.

BDP, Van ve Siirt gibi merkezlerde oy oranını büyük oranda korurken Osman Baydemir’in aday gösterildiği Şanlıurfa’da da her ne kadar kazanamasa da oylarını üçe katladı. Aynı şekilde eski Sur belediye başkanı Abdullah Demirbaş’la Gaziantep’te girdiği yarışta da BDP, oylarını 2009’a göre yükseltmesini başardı. Bu seçimde BDP’nin hanesine başarı olarak yazılabilecek bir başka nokta da BDP’nin ilk defa Erzurum’da Hınıs, Karayazı, Tekman ve Karakoçan olmak üzere dört belediyeyi kazanmasıydı. Tabii bu tabloya rağmen Hakkari ve Diyarbakır’da BDP’nin oy kaybına uğrayarak kazanması, BDP’yi düşündürtüyor.

Ak Parti, Diyarbakır'ı tartışıyor

Diyarbakır’da partinin ağır topları Galip Ensarioğlu ve eski milletvekili Abdurrahman Kurt’la rüzgar yakalayan Ak Parti, büyükşehirde oylarını artırmasına rağmen BDP'yi tehdit edemezken alt belediyelerde de varlık gösteremedi. Diyarbakır’da geçerli sayılan 718 bin 902 oyun 397 bin 179’unu BDP alırken, Ak Parti 252 binde kaldı. Üç dönemdir BDP’nin yerelde iktidar olduğu Diyarbakır’da Ak Parti, Ensarioğlu ile sonucu değiştirmek için kapsamlı bir seçim çalışması yapmıştı. Öyle ki Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, sesinin kısılmasına rağmen Diyarbakır mitingini iptal etmedi. Erdoğan’ın Diyarbakırlılara verdiği, "İdeolojiye değil hizmete oy verin" mesajı ise oya dönüşmedi. 

Ak Parti’nin özellikle merkez ilçelerden Yenişehir, Suriçi ile Ensarioğlu’nun ilçesi Dicle ve Eğil’de kaybetmesi dikkati çekti. Elde edilen sonuçlara göre Ak Parti’nin oy oranı 2009’daki yerel seçimlere göre yüzde 2, 2011 genel seçimlere göre yüzde 1,5 oranında artarak, yüzde 34,7’ye çıktı. Ak Parti oyların 248 bin 583’ünü alırken, BDP yüzde 55 oranına gerileyip 386 bin 496 oy alarak Diyarbakır’da iktidarını korudu. 

Kurt ve Seydaoğlu'da da etkili olamadı

Ak Parti, merkez ilçelerden Suriçi’nde eski Ak Parti milletvekili Abdurrahman Kurt, Yenişehir’de ise eski ANAP milletvekili Sebgetullah Seydaoğlu ile seçime girdi. Ak Parti’nin Kürt politikası kapsamında yaptığı açıklamalarla dikkati çeken ve Akil Adamlar heyetinde yer alan Kurt, aktif bir profil çizmesine rağmen etkili olamadı. Yenişehir’de Ak Parti’nin, sonucu Seydaoğlu ile değiştireceği beklentisi de gerçekleşmedi. Diyarbakır Büyükşehir dahil 17 ilçedeki seçimlerde Ak Parti sadece Çermik ilçesinde seçimi kazandı. Bu ilçede Mehmet Akdağ, oyların yüzde 46’sını alarak Ak Parti’ye Diyarbakır’da bir belediye kazandırdı.

Bölgede seçime ilişkin rakamlar BDP'nin birçok yerde ipi göğüslediğini gösteriyor. Bölgede yerelde iktidarını koruyan BDP'ye  seçmen çok önemli bir mesaj verdi aslında. Diyarbakır'da sohbet etme imkanı bulduğum bir çok seçmen gelecek seçimlere ilişkin mesajını şimdiden veriyor: "Artık hizmet ağırlıklı faaliyet bekliyoruz..."

 Not: Milliyet gazetesinin Çukurova ekinden alınmıştır.