Kürdistan Devlet Başkanı’nın Diyarbekir Ziyareti Tarihi Önemde…

Kürdistan Federe Devlet Başkanı Mesut Barzani’nin Türkiye’yi ziyaret edeceği dün hükümet yetkilileri tarafından açıklandı.

Bu ziyaretin hafta sonunda Başbakan R. T. Erdoğan’la Kürdistan’ın Kuzeyinin merkezi olan ve başkenti olarak tanımlanan Diyarbekir’de gerçekleşmesi ziyarete daha büyük anlam kattı. Kürtleri de fazlasıyla heyecanldndırdı.

Bu nedenle ziyaret, televizyonlarda ilk haber oldu. Gazatelerin de manşetine taşındı. Halk içinde de dilden dile ve kulaktan kulağa fısıltı gezetesiyle yayıldı.

Ziyarete ne anlam yüklemek gerekir?

Kürdistan Federe Devlet Başkanı’nın Türkiye’ye ve Kürdiatan’ın Kuzeyine ziyareti, Ortadoğu çok önemli gelişmelerin olduğu bir dönemde yapılmaktadır.

O zaman ziyaretin yapıldığı koşullara bir göz atalım. 

-Ortadoğu’da diplomatik kartlar yeniden karılıyor ve Amerika İran görüşmesinin gerçekleşmiş durumda. İlişklerin daha fazla gelişmesi için her iki tarafta da bir çaba ve irade görülüyor. 

-Türkiye ile Irak Federal Hükümeti arasındaki olumsuz ilişkilerin son bulması için kısa bir süre önce Irak Dış İşleri Bakanının  Türkiye’yi ziyaret etti. Hemen bu görüşmenin  akabinden Türkiye Dış İşleri Bakanı Irak’ta Maliki ile görüştü ve Necef’e giderek muhalefet liderleri Sistani ve El Sadr ile ilişkiler geliştirdi. 

-Suriye sorununun, son ABD hamlesiyle yeni bir boyut kazandığı gerçeği yaşanıyor. Cenevre’de Suriye ile ilgili İkinci görüşmenin yapılması hazırlıkları çelişkili bir durumda devam ediyor. 

-Ortadoğu’da güçler dengesi yeniden dizayn oluyor. 

- Kürdistan Federe Bölgesi Başbakanının kısa bir süre önce Ankara’ya geldi. Kürdistan Federe Bölgesi ile Türkiye arasında petrol konusunda stratejik bir anlaşmanın yapıldı. Ama Irak Federal Hükümetinin memnuniyetsizliği de devam etti. 

- PYD ile ilişkileri olan Türkiye ve Kürdistan Federe Bölgesinin, PYD’nin Baas Rejiminin yedeği olduğu konusunda  kesin bir kanaate ulaştığı, PYD’yi rejimden uzaklaştırmanın imkansız olduğu açığa çıkmış durumda.

- Türkiye’nin, Öcalan kanalıyla PKK sorununu çözemeyeceğini anladığı; Kürdistan Federe Bölgesi Başkanı’nın da PKK ve PYD’yi Iran ve Suriye yönetimlerinin denetiminden çıkaramayacağını anlaşılmış durumda. 

- Newroz sonrasında Hükümetin PKK ile silahsızlanma konusunda başlattığı süreçle birlikte hükümetin gündeme hakim olması ve PKK’nın şaşkın olması söz konusus.

Bu bağlamlarda ve gelişmeler ışığında Kürdistan Federe Bölgesi Başkanı Mesut Barzani’nin Türkiye’ye gerçekleştireceği  ziyareti analiz ettiğim zaman, bu ziyaretinin diğer ziyaretlerinden daha farklı tarihi ve siyasal bir anlam taşıdığını düşünüyorum.

Ziyaretin zmanı ve ziyaret yeri ne anlatıyor?

 Bu ziyaret, daha önceki satırlarda dile getirdiğim enstrümanlar analiz edildiği zaman Ortaoğu’da, Türkiye’de ve Kürdiatan’da hayati gelişmelerin olduğu bir dönemde yapılmış olmaktadır. Bundan dolayı da oldukça özel ve hassas bir dönemde gerçekleşmektedir.

Bu bağlamda da tarihi bir ziyaret olmaktadır.

Bunun yanında, bu ziyaretin Kürdistan’ın Kuzeyinin merkezi ve başkenti sayılan Diyarbekir’de yapılmış olması, bu ziyarete daha farklı toplumsal ve siyasal anlam katarak, bu ziyareti daha da önemli tarihi bir düzleme taşımaktadır.

Kürdistan Federe Bölgesi Başkanı Mesut Barzani, ilk olarak resmi olarak ziyaretini Diyarbakır’da gerçekleştiriyor. Bu onun açısından duygusal anlamda da büyük bir değer taşıyor. Diyarbekir,  aynı zamanda babasının 3 yaşındayken annesiyle birlikte hapis yattığı şehirdir. Bu şehre gelmenin ayrıca onun için ne kadar anlamlı olduğu açıktır.

Bu ziyaretin, çok özel bir dönemde ve çok özel bir mekanda yapılmış olması, aynı zamanda da Türkiye ve Kürdistan Federe Bölgesi ilişkilerinin ileri stratejik bir düzeye geldiğini, belki de geri dönülmeyecek bir noktada olduğunu da ifade etmektedir.

Bundan öteye de Mesut Barzani’nin, hukuki olmazsa da duygusal ve değerler açısından Türkiye’deki Kürtlerin de lideri olarak kabul görmesi anlamına da gelmektedir.

 Bu ziyarette neler ele alınacak?

Türkiye Başbakanı ve Kürdistan Federe Devlet Başkanı arasında hafta sonu Diyarbekir’de yapılacak görüşmede ele alınacak konuları Ortadoğu, Türkiye ve Kürdistan’daki gelişmeleri gözönüne alıp analiz ettiğim zaman, şöyle sıralanabilineceğini düşünüyorum.

-Türkiye ve Kürdistan Federe Bölgesi’nin uzun vadeli ilişkileri, stratejik anlamda nasıl partner olacakları, bölge çapında birlikte yapacakları ele alınacak. Bu bağlamda da Diyarbekir’in seçilmiş olduğunu, bu seçimin isabetli, tarihsel ve misyoner bir mekan olduğunu düşünüyorum. 

- Irak Federal Hükümetiyle Kürdistan Federe Bölgesi ilişkileri sorunlu. Aynı zaman da Türkiye ile Irak Federal yönetimiyle ilişkiler sorunlu. Bu sorunlu durumların nasıl son bulacağını ve bu konularda birbirlerine nasıl yardımcı olacakları konuşulabilir. 

- Kürdistan Federe Bölgesinin bağımsızlığa yönelmesi ihtimalinde ve bu durumda gelecekte ilişkilerin ne olacağı konusunda dokunmalar olabilir. 

- Kerkük sorunu, Kürtler için hayati bir sorun. Türkiye’nin de ilgilendiği bir konu. Ama bu görüşmede bu konunun konuşulacağını uzak bir ihtimal olarak ele alıyorum. 

- Genel olarak PKK sorunu, PKK ile ilişkiler, Hükümetin Öcalanla başlattığı “PKK’yı silahsızlandırma” süreci konuşulabilir. Bu konuda ayrı ayrı ve birlikte nelerin yapılabileceği ele alınacak. 

-Suriye ve PYD sorunu konuşulacak. 

- Kürdistan Federe Bölgesi ve Türkiye arasında, siyasi iliişkiler kadar ticari iliişkiler ve petrol konusu oldukça önemli. Bu nedenle petrol konusu ve ticari ilişkiler konuşulacak.

 Erdoğan ve Barzani birbirlerine ne mesaj verecekler?

Erdoğan ve Barzani, konuşulan temel konular çerçevesinde sadece birbirlerine olumlu ve diplomatik mesajlar vermeyecekler. Bölgenin inşası, Kürdistan’ın Türkiye ile ilişkileri, Kürt sorununun bölge interlandı kapsamındaki sorunları yani  Kürtlerin geleceği  konusunda da birbirlerine önemli mesajlar verecekler diye düşünüyorum.